Socratisch gesprek – Dieper graven voor beter licht op de zaak
Doorvragen, verdiepen, doorvragen
Dat ene belangrijke, complexe of precaire vraagstuk. Je voelt: ergens zit een angel, een contradictie, een ‘niet weten’. Je wilt er zorgvuldig mee omgaan, want de belangen zijn groot. Voor jezelf of voor je bedrijf.
Voor deze vraagstukken gebruik ik de werkvorm ‘Socratisch gesprek’. Inzicht krijgen staat centraal. Antwoorden vinden is een bijkomstigheid.
Socratisch gesprek: hier zet je het voor in
Het Socratisch gesprek dient voor die situaties waarin regels of waarden botsen en waarin er dilemma’s en twijfels zijn. En in de praktijk van organisaties zijn er heel veel van dat soort situaties.
In een Socratisch gesprek help ik je niet van A naar B. Ik help je om jouw A te vinden of te onderzoeken. Mijn rol tijdens dit gesprek bestaat uit 3 elementen: doorvragen, doorvragen en doorvragen. Net zolang totdat je zelf tot de kern van het vraagstuk of dilemma komt. Net zolang totdat je het antwoord in jezelf hebt gevonden. Waar het al die tijd al aanwezig was.
Wanneer heb je baat bij een Socratisch gesprek?
Als je richting moet kiezen
“Wat is nu een goede keuze?”
Stel je voor dat je uit wilt breiden. Dat vraagt een doordacht besluit. Moet je écht uitbreiden? Wil je dat? Hoe weet je dat? Waarom wil je dat? Wat gebeurt er als je niet gaat uitbreiden? Welke rol speelt je ego? Waarom zit je er eigenlijk in zoals je erin zit?
Bij zingevingsvraagstukken
“Wat is leuk werk?
Je constateert: Mijn werk kost me meer energie de laatste tijd. En je twijfelt. Waarom doe je dit werk eigenlijk? Wat zit er achter je gedrevenheid? Wat is je verlangen of behoefte in het leven? In hoeverre helpt deze baan daarbij? Mag zingeving nog een rol spelen?
Om overtuigingen te vinden of aan te scherpen
“Wat vind ik van dit onderwerp?”
Jouw visie op beloning, ethisch zakendoen, of die andere hete aardappel in je organisatie: Welke gedachten heb je over het onderwerp? Waar komen deze gedachten vandaan? Welke standpunten en belangen zie je? Wat gebeurt er als je deze één voor één verkent?
Resultaat
- Je leert een vraag vanuit meerdere invalshoeken te benaderen. Het voorkomt tunnelvisie en geeft je een breder perspectief. Zo maak je makkelijker verbinding met anderen die een ander standpunt aanhangen. Vanuit verbinding kom je verder met elkaar.
- Je legt eventuele denkfouten bloot bij jezelf. En ervaart dat je een onderwerp beter in de vingers hebt. Dit maakt dat je in interactie met anderen een beter doorleefd en doordacht verhaal kunt neerzetten met betere argumenten.
- Je weet beter wie je in de organisatie aan mag haken voor een andere blik. Je komt tot meer draagvlak en betere oplossingen.
Vrijblijvende afspraak maken
In een vrijblijvend kennismakingsgesprek proef je alvast aan het ongemak, de verrassing, of de verdieping die deze Socratische aanpak op je kan hebben.
Bekijk eerst mijn uurtarieven.
Veelgestelde vragen over het Socratisch gesprek
Waar komt de term Socratisch gesprek vandaan?
Socrates stond erom bekend dat hij zijn gesprekspartners tot op het bot bevroeg op hun overtuigingen en ideeën. Om vervolgens met vragen hun gesprekspartners zelf in te laten zien dat hun stellingen eigenlijk onhoudbaar waren. Waardoor er ruimte ontstond om nieuwe ideeën te onderzoeken. En vandaaruit te groeien naar inzicht. Inzicht verwerven door zelfonderzoek stond bij Socrates centraal.
Hij daagde de machthebbers van het oude Athene graag en veelvuldig uit met deze gesprekstechniek. Veel van hun overtuigingen haalde hij zo omver. Populair werd hij er niet mee: Hij werd in 399 V.C. veroordeeld en stierf door de gifbeker.
Als coach neem ik Socrates’ rol graag over. Al drink ik tijdens ons gesprek veiligheidshalve wel thee of water.
Wat is Socratisch coachen?
De meeste mensen die ik coach zijn bij punt A, willen naar punt B, maar er is een obstakel. Ze gebruiken mijn 'gewone' coachgesprekken om dat obstakel te overwinnen en punt B te bereiken.
Een Socratisch gesprek werkt anders. Het gaat niet om ergens komen. Het gaat om ergens zijn, te onderzoeken wat je daar vindt, en of dat is wat je nodig hebt. Je slaat tijdelijk je tent op bij jouw punt A. Onderzoekt waarom je staat waar je staat. En vindt in jezelf de kennis, overtuiging en uiteindelijk de rust dat je mag wortelen op plek A, óf je komt erachter dat A jouw plek niet meer is. En dat je dus je mening, standpunt of overtuiging hebt aanpast.
Staat een Socratisch gesprek op zichzelf, of is het onderdeel van een coachtraject?
Heel zelden staat een Socratisch gesprek op zichzelf. Meestal is het een werkvorm die ik inzet tijdens een coachgesprek. Het is dan een tussenstop bij coaching. Want als je door een Socratisch gesprek je overtuigingen en visie hebt getoetst of gewijzigd, kan blijken dat je je koers in leiderschap of loopbaan wilt wijzigen.
Vrijblijvende afspraak maken
Zelf ervaren hoe je jouw geest kan slijpen aan de Socratische gespreksmethode? Dat kan. Boek een vrijblijvend kennismakingsgesprek.
Bekijk eerst mijn uurtarieven.
Deel deze pagina:
